Amun (Mısır Mitolojisi)

AMUN  Eski Mısır tarihi boyunca tanrıların efendisi olarak kabul edilen en önemli tanrı olup, Amen, Aman, Ammon, Amon ve Hammon adlarıyla da bilinmekteydi.

Amun Kimdir? Amon Ra-Kimdir?

Hermopolis kökenli bir rüzgâr tanrısı olmakla birlikte, Thebes’te de kabul gören

Amun MÖ 2061’de Thebes yöneticilerinin ülke birliğini sağlamalarından itibaren konumunu güçlendirmiş, MÖ 1500’lerde Mısırlıların Hyksosları kovmalarının ardından en önemlileri Luxor ve Karnak’ta bulunantapınaklarının sayısı hızla artmıştır. Amun zamanla diğer tanrılarla özellikle güneş tanrısı Re (Ra) ile özdeşleştirilerek 18. Hanedan döneminde Amon-Ra adıyla anılmış, tanrıların kralı, evrenin yaratıcısı ve firavunların babası olarak görülmeye başlanmıştır. Bu dönemden itibaren Amun rahipleri Amun dışında başka bir tanrı olmadığını iddia etmeye başlayarak, tek tanrıcılığın temellerini atmışlardır. Hayat gücü anlamına gelen ba ve hayat anlamına gelen Ankh adlarıyla da anılan Amun insanlığın iyiliksever koruyucusu olarak kabul görmüştür. Amun, karısı Amunet ile birlikte Hermopolis Ogdoad’ı olarak bilinen sekiz başlangıç tanrısından birisi kabul edilmekteydi.

Akbaba tanrıça Mut (anne), genç ay tanrısı Khonsu ile birlikte Thebes tanrı üçlemesinde baba figürünü oluşturan Amun aynı zamanda kentin yerel tanrısı ve koruyucusuydu. Yunanlı ve Romalılarca Zeus ve Jüpiter ile özdeşleştirilen Amun Mısırlılarca çoğunlukla başında iki tüylü bir taç, boynunda kolye, kollarında bilezik, sağ elinde hayatın sembolü sayılan ankh sağ elinde ise bir asa bulunan sakallı bir adam veya koç başlı aslan hatta sadece boynuzları kıvrımlı boynuzları olan bir koçbaşıyla tasvir edilmekteydi. Amun eşiyle birlikte göründüğünde ise kurbağa başlı bir adam karısı Amunet ise kedi başlı bir kadın formunda tasvir edilmekteydi. Thebes’in düşmesinden sonra Amun kültü göçebeler yoluyla Etiyopya’ya dek yayılmış, İsa’nın doğumuna dek kültü varlığını sürdürmüştür.

Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016